پیشینه و مبانی نظری آشنایی با بازارهای قدیمی ایران و فضاهای بازار

مبانی نظری وپیشینه تحقیق آشنایی با بازارهای قدیمی ایران وفضاهای بازار فصل دوم : مبـانـی نـضـری مـعـمـاری آشنایی با بازارهای قدیمی ایران وفضاهای بازار بازارهای ایرانی واژه بازار بسیار کهن است و به معنی محل خرید و فروش و عرضه کالاست . بازار در فارسی میانه به صورت " وازار " و با ترکیب هایی مانند وازارگ ( بازاری ) و وازارگان ( بازرگان ) به کار می رفته ؛ ...   این واژه ایرانی به زبان برخی از سرزمین هایی که با ایران تبادلات بازرگانی داشتند ، مانند سرزمین های عربی ، ترکی ، عثمانی و برخی از کشورهای اروپایی ، راه یافته است . در زبان فارسی بازار به عنوان اسم مکان به معنی محل خرید و فروش کالاست و با وجود آنکه این واژه امروزه بیشتر درباره بازارهای دائمی ، اصلی و قدیمی شهرهای کهن و تاریخی به کار می رود ، در گذشته گاه به صورت ساده و گاه با پیشوند یا پسوندهایی به معنی مکان خرید و فروش به طور مطلق بوده است . واژه بازار در ادبیات فارسی مفهومی وسیع و گسترده دارد و به معنی محل شلوغ و پرازدحام ، اعتبار و اهمیت اشخاص و غیره به کار می رفته است . عناصر و فضاهای شهری و ارتباطی راسته اصلی از آن جا که بازارهای اصلی ایران غالبا به شکل خطی و در امتداد مهمترین معبر شهری شکل می گرفته است ، مهم ترین بخش و عنصر اصلی یک بازار ، راسته اصلی آن است . یک راسته بازار در ساده ترین شکل با دکان های واقع در دو سوی آن شکل می گرفت .  در امتداد یک راسته اصلی ، اصناف گوناگونی مستقر می شدند ، به این ترتیب که هر صنف در بخشی از راسته اصلی جا می گرفت . در بعضی از شهرهای بزرگ دو یا چند راسته اصلی به صورت موازی یا متقاطع پدید می آمد . راسته فرعی بازارهای شهر های بسیار کوچک تنها یک راسته اصلی داشت ، اما در شهرهای متوسط و بزرگ ، علاوه بر راسته اصلی ، تعدادی راسته فرعی به صورت موازی یا عمود بر راسته اصلی پدید می آمد . دالان دالان یک فضای ارتباطی است که غالبا در فضاهای معماری و به شکل خطی نقش رابط بین فضای بیرونی با فضای درونی ساختمان ، یا تنها بین فضاهای درونی بنا را دارد . در بازارهای بزرگ نیز ، دالان یک فضای ارتباطی است و غالبا به صورت کوچه یا راسته ای کوچک و فرعی است که از یک سو به راسته ای دیگر و از سوی دیگر به یک کاروانسرا مربوط است و معمولا در دو سوی آن تعدادی حجره و دکان وجود دارد . در بازار تهران شمار زیادی دالان وجود دارد .  بازار سمنان چهارسو محل تقاطع دو راسته اصلی و مهم بازار را چهارسو می نامند . در بعضی از موارد در محل برخورد دو راسته طراحی شده بازار ، غالبا فضایی به صورت چهارسو می ساختند که به سبب موقعیت